Nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2km về phía Bắc, Tháp Bà Ponagar là một trong những di tích văn hóa Chăm Pa đặc sắc và cổ kính nhất còn tồn tại đến ngày nay. Với lối kiến trúc độc đáo, đậm chất tôn giáo và lịch sử, nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh nổi tiếng mà còn là một biểu tượng văn hóa lâu đời gắn liền với vùng đất Khánh Hòa. Bất kể là người dân địa phương hay du khách phương xa, ai cũng bị thu hút bởi vẻ đẹp huyền bí và không gian linh thiêng của quần thể tháp cổ này.

Quá trình hình thành và lịch sử

Tháp Bà Ponagar được xây dựng vào khoảng thế kỷ VIII đến thế kỷ XIII, dưới thời vương quốc Chăm Pa hưng thịnh. Tên gọi “Ponagar” trong tiếng Chăm có nghĩa là “Mẹ Xứ Sở” – biểu tượng của nữ thần Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi – vị thần được người Chăm và người Việt tôn thờ như mẹ của đất nước, người tạo ra cây cối, mùa màng, dạy dân cày cấy và làm nghề thủ công.

Khu tháp được xây dựng bằng gạch nung, dùng kỹ thuật ghép gạch khéo léo mà đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa hoàn toàn giải mã được. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử và thời gian, quần thể tháp vẫn giữ được dáng vẻ uy nghiêm và vẻ đẹp kỳ bí vốn có.

Chi tiết bên trong Tháp Bà

Khu di tích Tháp Bà Ponagar gồm 4 ngôi tháp chính và 2 miếu nhỏ, nằm trên một ngọn đồi cao khoảng 50m so với mực nước biển. Trong đó:

• Tháp chính (Tháp Bắc) cao khoảng 23 mét, là nơi thờ Thiên Y A Na, tượng nữ thần bằng đá cẩm thạch đen cao khoảng 2.6 mét, ngồi trong tư thế thiền định trên đài sen, biểu thị sự thanh cao và quyền năng.
• Các tháp nhỏ còn lại thờ những vị thần khác trong tín ngưỡng Chăm Pa như thần Shiva, thần Ganesh (con của Shiva), và các vị thần bảo hộ khác.
• Ngoài ra, du khách sẽ bắt gặp nhiều phù điêu và hoa văn chạm khắc trên đá, gạch miêu tả các vũ điệu Apsara, cảnh sinh hoạt của người Chăm xưa, mang giá trị nghệ thuật cao.

Quần thể tháp không chỉ là nơi chiêm bái linh thiêng mà còn là nơi lưu giữ giá trị văn hóa, tín ngưỡng và nghệ thuật điêu khắc độc đáo của một nền văn minh đã từng phát triển rực rỡ trên mảnh đất miền Trung Việt Nam.

Các ngày tổ chức lễ hội

Hàng năm, vào khoảng ngày 20 – 23 tháng 3 âm lịch, lễ hội Tháp Bà Ponagar được tổ chức một cách long trọng với nhiều nghi lễ truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc như:

• Lễ thay y cho tượng Mẹ
• Lễ cầu quốc thái dân an, cầu mưa thuận gió hòa
• Múa bóng, hát văn, múa Chăm – những tiết mục nghệ thuật mang đậm tính nghi lễ
• Dâng lễ vật, hương hoa, tạo không khí thiêng liêng, trang trọng

Lễ hội không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham dự, khám phá văn hóa Chăm Pa và tìm kiếm sự bình an trong tâm hồn.

Địa chỉ và thông tin liên hệ

• Địa chỉ: 61 Đường 2/4, Vĩnh Phước, Nha Trang, Khánh Hòa
• Giờ mở cửa: 8h00 – 22h00 hàng ngày
• Giá vé tham quan: 30.000 VNĐ/người lớn (có thể thay đổi theo từng thời điểm)
• Số điện thoại (Ban Quản lý Di tích): 0258 3831 111

Lưu ý: Khi đến tham quan, bạn nên ăn mặc lịch sự, giữ gìn vệ sinh và tôn trọng không gian tâm linh của khu di tích.

Lời kết

Tháp Bà Ponagar không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là nơi kết nối giữa con người hiện đại và lịch sử xa xưa. Khi ghé thăm nơi đây, bạn sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo của một di tích văn hóa, mà còn cảm nhận được sự linh thiêng, huyền bí của vùng đất từng là trung tâm của nền văn minh Chăm Pa rực rỡ.

Nếu có dịp đến Nha Trang, đừng quên ghé qua Tháp Bà Ponagar – để hiểu thêm về văn hóa, lịch sử và cảm nhận một phần tâm linh sâu sắc của dải đất miền Trung thân thương.